Werkingsmechanisme somatostatine analoog
Waar en in welke vormen komt somatostatine voor?
Somatostatine is een cyclisch peptide dat bekend staat om zijn sterke regulerende effecten door het hele lichaam. Ook bekend onder de naam groeihormoonremmend hormoon, wordt het op veel plaatsen geproduceerd, waaronder het maagdarmkanaal, de pancreas, de hypothalamus en het centrale zenuwstelsel (CZS). Er bestaan twee actieve vormen van het peptide, en ze variëren in lengte bij respectievelijk veertien aminozuren en achtentwintig aminozuren. De twee isovormen hebben een aanzienlijke overlap in activiteit en verschillen voornamelijk in hun plaats van effect. De kortere isovorm (14 aminozuren) werkt voornamelijk in de hersenen, terwijl de langere (28 aminozuren) vorm in het maagdarmkanaal werkt. De halfwaardetijd is tussen 1 en 3 minuten.
Wat is de functionele groep die bindt aan de sst-receptor?
Bij het kijken naar de voorgangers van dendreotide, zien we een bepaalde structuur vaak voorkomen die je hieronder kunt zien :
Het lijkt erop dat deze structuur op de somatostatine receptor kan binden. Er wordt gedacht dat deze groep het farmacofoor is. In elk geneesmiddel komt deze groep qua 3Dstructuur erg overeen.
Hierboven ziet u het farmacofoor:
Zoals te zien is, komt het farmacofoor ook voor in Somatostatine.
Hoe bindt dendreotide aan de sst-receptor?
Wanneer we op cellulair niveau dit bekijken bindt de farmacofoor van dendreotide op het sst-receptor dan op de volgende manier:
- De gedeprotoneerde kant van de alcoholgroepen bindt aan de positief geladen kant van de receptor (de O is hier negatief geladen) en bij de waterstofbrug-donoren.
- De gedeprotoneerde aminogroep 1 bindt aan de positief geladen kant van de receptor (de N hier is negatief geladen) en bij de waterstofbrug-donoren.
- De gedeprotoneerde kant van aminogroep 2 bindt aan de positief geladen kant van de receptor (de N hier is negatief) en bij de waterstofbrug-donoren.
- Het zuurstofatoom van de amidebindingen in het midden van het farmacofoor bindt aan de positief geladen kant van de receptor (de O is hier negatief geladen) en bij waterstofbrug-donoren.
Somatostatine werkt in een directe manier en in een indirecte manier:
1) Direct: Wanneer Somatostatine in de maag wordt afgegeven, bindt Somatostatine zich aan een alfa-1 G-eiwit-gekoppelde receptor op het basolaterale membraan van de pariëtale cel.
Deze binding leidt tot de remming van adenylylcyclase, waardoor het stimulerende effect van histamine wordt tegengewerkt en dus de maagzuursecretie door pariëtale cellen wordt geremd.
2) Er zijn twee indirecte manieren:
-> Manier 1: Somatostatine remt ECL-cellen bij de aanmaak van Histamine
-> Manier 2: Somatostatine remt G-cellen bij de productie van gastrine, zo wordt de zuuraanmaak ook geremd.
Als de patient een somatostatine analoog (dendreotide) parentaal (met een injectie) inneemt dan vinden deze processen niet plaats, waardoor de maagzuursecretie niet wordt afgeremd, maar juist toeneemt.
Hoe wordt er gezorgd dat er méér maagzuursecretie plaatsvindt?
Om te begrijpen hoe we de Somatostatine receptor kunnen antagoneren, moeten we eerst weten hoe Somatostatine werkt. Het bindt normaliter op zijn receptor, sst-receptor, doordat er wordt waargenomen dat de pH te laag is waarna de maagzuursecretie wordt geremd. Dit gaat als volgt:
D-cellen in de antrum en corpus (het midden van de maag tot aan de onderkant van de maag) scheiden somatostatine uit. Er zijn twee soorten van somatostatine, namelijk SS-28 en SS-14.
Hoe zal dendreotide het lichaam beinvloeden?
Als eerst moeten we weten wat somatostatine in het lichaam beïnvloedt op weefsel en lichaamsniveau vóórdat we kijken naar de beïnvloeding van een somatostatine analoog (dendreotide). Hieronder hebben wij voor u een belangrijk aantal opgesomd:
1) In de maag remt somatostatine de functies van maagzuur en maagmotiliteit, vertraagt het de maaglediging en vermindert het de perceptie van volheid.
2) In de dunne darm remt somatostatine hun functie en bloedstroom, vermindert de vochtafscheiding en verhoogt de opname van water en elektrolyten in de bloedbaan. Na een maaltijd stijgt het somatostatinegehalte en remt het de opname van glucose en vet.
3) In de dikke darm stimuleert somatostatine spiercontracties, verlengt het de transittijd (doorgangstijd) en verandert het de functie van de bekledingscellen
4) In de pancreas (alvleesklier) vermindert somatostatine het volume van dit orgaan en remt het de afgifte van glucagon en insuline.
5) Somatostatine verhoogt de voedselconsumptie bij lage doses, maar heeft het tegenovergestelde effect bij hogere doses. Dit hormoon kan ook pijnstillende effecten hebben en het leren bevorderen
Wanneer u Dendreotide toegediend krijgt, zal het volgende gebeuren:
In de maag:
1) Maagzuursecretie zal toenemen.
2) Maagmotiliteit zal toenemen.
3) Maaglediging zal NIET vertraagd worden.
4) U zult minder snel een vol gevoel krijgen.
In de dunne darm:
1) De bloedstroom neemt toe.
2)De vochtafscheiding vermeerderd.
3) De opname van water en elektrolyten in de bloedbaan worden verlaagd.
4) De opname van glucose en vet worden verhoogd.
In de dikke darm:
1) De spiercontratie wordt afgeremd.
2) De transittijd (doorgangstijd) wordt NIET verlengd.
3) De functie van bekledingscellen worden niet verandert.
In de pancreas (alvleesklier):
1) De volume van de pancreas vermeerderd.
2) De afgifte van glucagon en insuline nemen toe.